تئاتر هامون قصد دارد که در وب‌سایت و صفحه اینستاگرام خود به معرفی شخصیت‌های برجسته و جریان‌ساز تئاتر دنیا بپردازد. در بخشی از این برنامه، ۱۰ کارگردان برجسته تئاتر دنیا انتخاب شده‌اند که به صورت هفتگی مطالب مربوط به آنها در همین صفحه پست خواهد شد.
ادوارد گوردون کریگ ۱۹۶۶ – ۱۸۷۲
ادوارد گوردون کریگ کارگردان، طراح صحنه و نقاش انگلیسی بود. او در یک خانواده اهل هنر متولد شد. مادر او الن تری، از ستارگان بازیگری انگلستان به حساب می‌آمد. کریگ از کودکی بازیگری را شروع کرد و در نوجوانی زیر نظر هنری ایروینگ آموزش دید؛ همچنین چندین سال با او همکاری کرد. پس از آن به تئاتر شکسپیر راه یافت و در آنجا در نمایشنامه‌های شکسپیر به ایفای نقش پرداخت. کریگ در ۱۸ سالگی بازیگری را برای همیشه کنار گذاشت. بسیاری کریگ را به عنوان کارگردان تئاتر نمی‌دانند، زیرا که او تعداد انگشت شماری نمایش را به صحنه برد که خود نیز از آن ها ناراضی بود. به جای آن از او به عنوان یک نظریه پرداز و طراح صحنه یاد می‌کنند.
کریگ رویای تئاتری را می دید که تنها از طریق حرکت به احساسات دست یابد. او تحت تاثیر بعضی از تصویرهای پنج کتاب درباره معماری نوشته سر لیو نظریاتی درباره یک ماشین یا دستگاهی پیدا کرد که می توانست مکعب های بزرگی را جا به جا کند و موجب صعود یا نزول آنها با سرعت دلخواه شود. پس بازیگران چه؟ او میخواست آن ها را حذف کند: “بازیگر برای من فقط یک مشکل لاینحل و یک خرج اضافی است.” اگر قرار بود از بازیگران هم استفاده شود آن وقت آنها “باید لب از سخن فرو ببندند و فقط حرکت کنند، تا هنر را در جایگاه کهنش بنشانند. بازی کردن کنش است_ و رقص شعر این کنش است.” او قصد داشت ابر عروسک ها را جایگزین بازیگران کند، به این دلیل که معتقد بود انسان‌ها نمی‌توانند مفاهیم متعالی و فراانسانی را روی صحنه به نمایش بگذارند.
کریگ آدمی به نظر می‌آمد که برای کشیدن سنگینی بار نبوغش بیش از حد غیرمسئول، ناپخته و پارانوئیک است. شهرت او بیشتر به خاطر نوشته‌ها وطراحی هایش بود تا کار عملی‌اش در تئاتر.
ایده مشهور پرده های متحرک: این ایده یکی از نظریه های غیر عملی کریگ بود. این پرده‌ها به گونه‌ای بودند که در طول اجرا جا به جا می‌شدند و دیگر بین صحنه‌های مختلف وقفه ایجاد نمی‌شد. اولین بار از این پرده‌ها در نمایش هملت به کارگردانی استانیسلاوسکی استفاده شد و با اینکه دو سال تمام ساخت آن ها به طول انجامیده بود با سرنوشت خوبی مواجه نشد. چندین دقیقه قبل از ورود تماشاگران یکی از پرده‌ها روی پرده کناری افتاد و آنها یکی پس از دیگری بر زمین افتادند.
صحنه پردازی کریگ در اجرای آسیس و گالائتا در سال ۱۹۰۲:
“خیمه باریکه‌های نورماتم زا به آرامی رنگ باخت، و در پهنه گسترده آسمان آبی رنگ، خدای آب ها به شکل فواره عظیم پدیدار شد، که قطره‌های درخشان همچون تسبیح آب از آن بالا می‌رفتند و فرو می افتادند. برای ایجاد این افکت زیبا…سوراخ های زیادی روی پرده عقب صحنه ایجاد شده بود و از پشت به آن ها نور تابانده می شد. سپس با چرخاندن صفحات سوراخ داری در مقابل لامپ ها، لکه های نور به حرکت در می آمدند و جلوه ای آبشارگونه ایجاد میکردند. “
کریگ باوجود تحسین و توجه وافری که به آثارش می شد، در سن ۴۰ سالگی خود را به طور تلویحی از کار عملی تئاتر بازنشسته کرد. با توجه به اینکه کریگ در سن ۹۵ سالگی در گذشت، قسمت اعظم عمر او خارج از دنیای تئاتر سپری شد. وی در یادداشت های روزانه‌اش نوشته‌است: “می‌خواهم مدت زمانی را وقف مطالعه تئاتر کنم. نمی‌خواهم وقتم را با اجرای نمایشنامه ها هدر دهم.”
====================
گزارش و ویدئو از مهرانا عیسی‌پور
پاسخ بدهید